Ngày 17/4, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025 đã diễn ra phiên Đối thoại giữa các nhà lãnh đạo với doanh nghiệp về Hợp tác công tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Báo Thế giới và Việt Nam tường thuật trực tiếp phiên Đối thoại và đưa tin về tất cả các phiên làm việc của Hội nghị.
Tham dự phiên Đối thoại có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Amina J. Mohammed; các Bộ trưởng, Thứ trưởng, Trưởng đoàn, Đại sứ, Quan chức cao cấp, đại diện các tổ chức quốc tế và khu vực; các viện nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp của các nước, cùng lãnh đạo các bộ, ngành địa phương Việt Nam.
Thế giới đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có, từ biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, bất bình đẳng xã hội đến yêu cầu cấp thiết về chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới. Để vượt qua những thách thức này và kiến tạo một tương lai thịnh vượng, bền vững hơn, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững không còn là lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu tất yếu.
Tuy nhiên, quy mô và tính phức tạp của những vấn đề này đòi hỏi sự chung tay góp sức của tất cả các bên liên quan, không một chính phủ hay một doanh nghiệp đơn lẻ nào có thể tự mình giải quyết được các thách thức này. Đây chính là lúc vai trò của hợp tác công – tư (Public-Private Partnership – PPP) trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Việt Nam đang đi đầu về năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á
Phát biểu khai mạc phiên Đối thoại giữa các nhà lãnh đạo với doanh nghiệp về Hợp tác công tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Amina J. Mohammed đánh giá, Việt Nam đang là một trong những quốc gia đi đầu về năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á, có cơ hội thu hút hàng nghìn tỷ USD.
Đầu tư năng lượng sạch có thể tạo cơ hội trong thế kỷ 21, là điều kiện để thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững khác như giảm nghèo, phát triển sinh kế, đảm bảo các nhu cầu về năng lượng và các mục tiêu khác.
Theo bà Amina J. Mohammed, các nền kinh tế mới nổi cần làm nhiều hơn để đạt được các mục tiêu vào năm 2030, đầu tư vào các mô hình mới nhằm đáp ứng các nhu cầu về đầu tư tại các quốc gia phát triển, trong đó có cơ sở hạ tầng mạng lưới điện thân thiện. Với các đối tác cam kết ủng hộ Việt Nam, yếu tố này cần phải mở rộng. Các lãnh đạo doanh nghiệp có thể giúp mở rộng tham vọng này thông qua hợp tác với chính phủ và trách nhiệm tài chính.
“Đối tác công tư đòi hỏi các động lực, các dự án có thể thanh khoản, từ đó thúc đẩy đầu tư, thu hút dòng tiền, xây dựng năng lượng tại địa phương, tăng sự chia sẻ và lợi ích cho tất cả các bên tham gia vào quan hệ đối tác. Bên cạnh đó, quyết tâm chính trị là quan trọng vì chúng ta ko còn nhiều thời gian. Các cơ quan công quyền cũng phải đóng vai trò nhất định, đặc biệt là thúc đẩy đào tạo nghề. Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu (COP30) tại Brazil trong năm nay sẽ là Diễn đàn để chúng ta cùng xây dựng quan hệ đối tác, tham gia để thúc đẩy phát triển kinh tế và thúc đẩy xã hội”, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc nhấn mạnh.
Hợp tác công – tư dẫn lối quá trình chuyển đổi xanh
Ông Francesco Corvaro, Đặc phái viên về Biến đổi Khí hậu của Thủ tướng Italy cho rằng tầm quan trọng chiến lược của hợp tác công – tư trong tiến trình hướng tới một nền kinh tế xanh, không chỉ tại Italy mà còn tại các quốc gia như Việt Nam.
Theo ông Corvaro, quá trình chuyển đổi xanh đòi hỏi phải đầu tư, đổi mới sáng tạo và sự phối hợp hiệu quả thông qua mối quan hệ đối tác công – tư. Tại Italy, chính phủ đã đóng vai trò tiên phong trong việc dẫn dắt đầu tư, từ đó thu hút khu vực tư nhân tham gia vào các lĩnh vực then chốt như năng lượng tái tạo và công nghệ xanh, đồng thời tạo ra việc làm mới cho thế hệ trẻ.
Ông Corvaro nhấn mạnh, chính phủ cần tạo môi trường ổn định để doanh nghiệp yên tâm đầu tư dài hạn. Bên cạnh đó, việc đầu tư công vào các dự án thích ứng khí hậu cũng giúp giảm thiểu rủi ro cho khu vực tư nhân, đặc biệt tại các nước đang phát triển.
Chia sẻ kinh nghiệm từ Italy, Đặc phái viên chỉ ra mô hình hợp tác giữa công ty quản lý lưới điện quốc gia Terna và khu vực công trong phát triển hệ thống lưới điện thông minh – nền tảng không thể thiếu để hiện thực hóa chuyển đổi năng lượng. “Không thể nói đến năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo hay trung tâm dữ liệu nếu chúng ta không có lưới điện hiện đại”, ông nói.
Ông Corvaro cũng đặc biệt lưu ý đến vai trò của chính quyền địa phương trong mô hình hợp tác công – tư. Tiêu biểu như thành phố Milan, nơi chính quyền địa phương hợp tác với doanh nghiệp nhằm cải thiện hệ thống giao thông công cộng, đây có lẽ là một hướng đi khả thi mà Việt Nam có thể tham khảo. “Kinh nghiệm cho thấy, nguồn lực công không đủ để thực hiện quá trình chuyển đổi xanh, vốn cần đến hàng trăm triệu USD. Tuy nhiên, chính sách công có thể tạo môi trường thuận lợi để khu vực tư nhân tham gia”, ông Corvaro chỉ rõ, đồng thời cho rằng hợp tác công – tư không chỉ giúp thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mà còn đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thực tế của xã hội.
Một yếu tố quan trọng khác được ông Corvaro đề cập là đào tạo nguồn nhân lực và phát triển kỹ năng, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ mới. Theo đó, nếu không đầu tư cho thế hệ trẻ ngay từ bây giờ, thế giới không thể đạt được mục tiêu khí hậu hay xây dựng một thế giới bền vững trong tương lai.
Để giải quyết khủng hoảng, hợp tác là bắt buộc
Theo ông Alejandro Dorado, Cao ủy về Kinh tế tuần hoàn Tây Ban Nha, lý do quan trọng nhất thúc đẩy các mô hình hợp tác công – tư (PPP) mạnh mẽ hơn chính là sự hội tụ giữa khủng hoảng môi trường – khí hậu và làn sóng chuyển đổi công nghệ.
Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo, công nghệ xanh và quá trình số hóa đang thay đổi toàn diện nền kinh tế toàn cầu, Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) cảnh báo rằng nhân loại chỉ còn chưa đến 10 năm để ngăn chặn thảm họa nóng lên toàn cầu. Đồng thời, Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) cũng đã liệt kê sự suy giảm đa dạng sinh học là một trong những rủi ro kinh tế lớn nhất hiện nay.
Trong khi đó, chủ nghĩa đa phương – cơ chế hợp tác giữa các quốc gia – đang bị nghi ngờ hoặc suy yếu ở một số nơi. Thế giới cần tăng cường hợp tác để vừa giải quyết các vấn đề môi trường, vừa tận dụng các cơ hội do đổi mới công nghệ mang lại. Đây là những thách thức và cơ hội toàn cầu, vượt qua mọi biên giới, ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
“Không chính phủ hay doanh nghiệp nào có thể đơn độc giải quyết những khủng hoảng hiện tại. Hợp tác là bắt buộc. Khu vực công đóng vai trò cung cấp khuôn khổ pháp lý, chính sách tài khóa, công cụ đầu tư, khả năng triển khai ở quy mô lớn và đảm bảo lợi ích công cộng.
Trong khi đó, khu vực tư nhân đóng góp sự linh hoạt, nguồn vốn, công nghệ tiên tiến và năng lực đổi mới sáng tạo. Chỉ khi hợp tác sâu sắc, chúng ta mới có thể hài hòa giữa mục tiêu lợi nhuận và các giới hạn của hành tinh, để cùng thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, phát triển kinh tế tuần hoàn, bảo tồn và phục hồi thiên nhiên, cũng như chuyển đổi số bao trùm”, ông Alejandro Dorado nhấn mạnh.
Ông Alejandro Dorado cho biết, Tây Ban Nha hiện đang là một ví dụ tiêu biểu trong việc triển khai mô hình PPP, thông qua việc huy động hơn 80 tỷ Euro từ Quỹ Hồi phục châu Âu (Next Generation EU). Trong đó, 30 tỷ Euro được phân bổ cho khu vực tư nhân thông qua các dự án chiến lược PERTE, nhằm đầu tư vào các lĩnh vực xanh và bền vững.
Các lĩnh vực này bao gồm năng lượng tái tạo, lưu trữ năng lượng và hydro xanh (gần 11 tỷ Euro); giảm phát thải trong công nghiệp (3,1 tỷ Euro); số hóa trong quản lý tài nguyên nước (3,5 tỷ Euro); xe điện (hơn 4,2 tỷ Euro); và kinh tế tuần hoàn (gần 500 triệu Euro).
5 chính sách tạo đà cho Đà Nẵng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh
Đại diện cho Đà Nẵng – một thành phố trẻ, năng động của Việt Nam, ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh, Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư là sự kiện mang ý nghĩa toàn cầu, hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Đây là cơ hội để Việt Nam khẳng định những cam kết mạnh mẽ và địa phương đóng góp các hành động thiết thực trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
Tại phiên đối thoại, ông Lê Trung Chinh đã chia sẻ 5 giải pháp, chính sách từ góc độ thành phố Đà Nẵng để xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh vận hành hiệu quả, tận dụng được các thế mạnh và phục vụ mục tiêu phát triển chung của địa phương, thu hút đầu tư, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Thứ nhất, đề xuất cơ chế chính sách đặc thù, vượt trội, chưa có tiền lệ nhằm kiến tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh và các chính sách đặc thù về khoa học và công nghệ nhằm thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ và phát triển sản phẩm xanh.
Thứ hai, huy động nguồn lực xã hội để thiết lập các không gian đổi mới sáng tạo cho cộng đồng, thúc đẩy liên kết quốc tế và xã hội hóa nguồn lực phát triển.
Thứ ba, huy động sự tham gia các các sở, ban, ngành và kết nối các nguồn lực trên địa bàn thành phố sức mạnh của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phục vụ khu vực công, đồng hành cùng phát triển thành phố thông minh.
Thứ tư, đẩy mạnh liên kết với mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc tế.
Thành phố tích cực khai thác nguồn lực từ cộng đồng chuyên gia người Việt Nam tại nước ngoài, kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu, thu hút chất xám và công nghệ mới, phục vụ chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.
Thứ năm, thúc đẩy kết nối đầu tư và tài chính xanh cho các startup.
“Thành phố Đà Nẵng sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời mong muốn mở rộng hợp tác với các đối tác quốc tế, các định chế tài chính và doanh nghiệp toàn cầu trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo”, ông Lê Trung Chinh khẳng định.
| Trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025 đã diễn ra các hoạt động: Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tiếp song phương các Trưởng đoàn, đại diện các nước thành viên P4G; Lễ đón chính thức và chụp ảnh chung của các Trưởng đoàn; Khai mạc Triển lãm Tăng trưởng xanh, kết nối doanh nghiệp… |
Nhóm PV TG&VN
Theo Báo Thế giới và Việt Nam