HSBC tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam, kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh lãi suất

Hôm nay (7/7), Khối nghiên cứu của Ngân hàng  HSBC công bố báo cáo "Vietnam At A Glance – Thách thức vẫn còn đó: Sau cơn mưa trời lại sang", trong đó đưa ra một số nhận xét và nhận định về kinh tế Việt Nam trong đợt bùng dịch COVID-19 thứ 4.

BizLIVE giới thiệu những nội dung chính của báo cáo trên.

Do hiệu ứng cơ sở thấp, tăng trưởng GDP đạt mức 6,6% phần nào che mờ những thách thức Việt Nam đang đối mặt: đợt bùng dịch COVID-19 nặng nề nhất từ đầu mùa dịch tới nay. Ngành dịch vụ là một trong những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, nhất là trong bối cảnh các ngành liên quan đến du lịch vẫn tiếp tục ảm đạm. Tuy nhiên, ngành sản xuất và xuất khẩu duy trì bền vững đáng ngạc nhiên góp phần thúc đẩy tăng trưởng. Song, các chỉ số vĩ mô đang cho thấy điểm yếu trong tương lai gần khi chỉ số PMI chạm mức thấp nhất trong vòng một năm.

Trong bối cảnh nhiều thách thức do COVID-19, HSBC vẫn lạc quan về khả năng phục hồi kinh tế của Việt Nam. Vẫn còn đó nhiều yếu tố tích cực thuận lợi như tăng trưởng vốn FDI và việc mở rộng phát triển công nghệ toàn cầu. Mặc dù còn đi sau nhiều nước về triển khai tiêm vắc-xin, Việt Nam cũng đang nỗ lực thúc đẩy đặt mua vắc-xin. Dựa trên nhiều thông tin công khai, HSBC ước tính, tới cuối năm 2021, Việt Nam sẽ nhận được 62 triệu liều, đủ để tiêm phòng cho khoảng 30% dân số.

HSBC đã giảm mức dự báo tăng trưởng của năm 2021 từ 6,6% xuống 6,1%, phản ánh tác động của đợt bùng dịch gần đây. Mặc dù vậy, một khi có thể kiểm soát dịch bệnh COVID-19, Việt Nam sẽ lấy lại đà tăng trưởng nhanh chóng, theo quan điểm của HSBC.

Về lạm phát, HSBC đang kỳ vọng mức lạm phát bình quân là 2,8% trong năm 2021, cho phép Ngân hàng Nhà nước tiếp tục duy trì mức độ linh hoạt về chính sách trong năm 2021. Những hạn chế gần đây đã khiến nhu cầu điều chỉnh lãi suất không còn qua bức thiết, vì vậy, HSBC chỉ kỳ vọng mức điều chỉnh 50 điểm cơ sở trong quý 4/2022.

"GDP quý 2/2021 của Việt Nam tăng mạnh lên 6,6% so với cùng kỳ năm trước, đúng như dự báo của chúng tôi nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng của thị trường (HSBC: 6,7%; Bloomberg: 7,2%). Tuy nhiên, mức độ tăng trưởng này cao phần lớn là do kết quả cùng kỳ năm trước rất thấp", báo cáo của HSBC đánh giá.

Thực tế, các chỉ số kinh tế chi tiết phản ánh cụ thể những thách thức Việt Nam gặp phải trong bối cảnh diễn ra đợt bùng dịch nặng nề nhất từ trước tới giờ. Tổng ca nhiễm COVID-19 vượt qua mốc 20.000 ca theo thống kê mới nhất, 85% trong đó xuất hiện trong vòng hai tháng gần đây. Số ca mắc mới mỗi ngày vẫn tăng đều, dự báo nền kinh tế sẽ còn chững lại ít nhất tới quý 3/2021, theo quan điểm của HSBC.

Theo quan sát ban đầu, ngành dịch vụ rõ ràng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Đóng góp của ngành này cho tăng trưởng kinh tế giảm từ 45% trước đại dịch xuống còn khoảng 20% trong Quý 2/2021. Các ngành liên quan đến du lịch, đặc biệt là vận tải và lưu trú, tiếp tục tình trạng ảm đạm.

Việt Nam đã nhanh chóng siết chặt biên giới hơn kể từ đợt bùng dịch gần đây, ngành hàng không đã bị ảnh hưởng rõ rệt với số lượng chuyến bay ở sân bay Hà Nội giảm 50% từ Quý 1/2021. Đồng thời, ngành dịch vụ ăn uống cũng bị thu hẹp, nguyên nhân chủ yếu là do lệnh cấm bán hàng ăn uống tại chỗ tại các thành phố lớn.

Trong khi đó, nhu cầu trong nước của Việt Nam bắt đầu có dấu hiệu trồi sụt. Mặc dù không có dữ liệu về tiêu dùng cá nhân trong quý, HSBC có thể xem xét doanh số của ngành bán lẻ để tham chiếu. Trong khi ngành bán lẻ vẫn tăng trưởng tích cực ở mức 3,4% trong Quý 2/2021 so với cùng kỳ năm trước, kết quả này có được là nhờ mức giá cơ sở thấp trong cùng kỳ năm ngoái.

Nếu xét kỹ, tăng trưởng ngành bán lẻ trong quý 2/2021 đạt mức thấp nhất kể từ sau đợt giãn cách toàn xã hội trong quý 2/2020. Thực tế, kể từ đợt bùng dịch COVID-19 thứ tư, số liệu tháng 5 và 6 cho thấy tăng trưởng bán lẻ giảm liên tiếp hai tháng so với cùng kỳ năm trước. Dữ liệu này phản ánh mức độ ảnh hưởng của đợt bùng dịch này nghiêm trọng hơn nhiều so với hai đợt trước. Nói chung, khả năng đi lại của người dân ở Việt Nam đã giảm mạnh tương đương 30% so với trước đại dịch, mức giảm cao thứ hai so với các nước ASEAN.

Ngoài ra, đợt bùng dịch này khiến điểm yếu của thị trường lao động càng trầm trọng thêm. Theo đánh giá chung, tỷ lệ thất nghiệp tăng từ 2,4% trong quý 1/2021 lên 2,6% trong quý 2/2021, với tổng số lượng việc làm giảm 65.000 so với quý trước, hoặc thấp hơn 9% so với trước đại dịch. Khác với các nước phát triển đã áp dụng giải pháp trợ cấp tiền mặt trực tiếp cho hộ gia đình, những nước đang phát triển như Việt Nam có khả năng phải chờ một thời gian khá dài mới chứng kiến tiêu dùng trong nước tăng rõ rệt cho đến khi thị trường việc làm phục hồi hoàn toàn và bền vững.

Trái ngược với nhu cầu trong nước chịu tác động rõ rệt, hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục bền vững đáng ngạc nhiên trong quý 2/2021. Xuất khẩu tăng 33% trong quý 2/2021 so với cùng kỳ năm trước, một phần là nhờ hiệu ứng cơ sở thuận lợi. Đáng lưu ý, Việt Nam vẫn hưởng lợi từ nhu cầu tăng cao đối với sản phẩm liên quan đến dịch bệnh, bao gồm điện tử và máy móc. Thêm vào đó, ngành sản xuất truyền thống giúp tăng trưởng xuất khẩu ổn định nhờ nhu cầu toàn cầu được cải thiện và lượng tiền lớn người tiêu dùng các nước phương Tây nhận được.

Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, tăng 46% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này dẫn đến thâm hụt cán cân thương mại lớn trong quý 2/2021 tương đương 4,3 tỷ USD. Thâm hụt cán cân thương mại lớn không nhất thiết là dấu hiệu suy giảm vị thế thương mại.